Zapalenie: związek z chorobami przewlekłymi
Choroby sercowo-naczyniowe i cukrzyca są głównymi przyczynami śmierci na całym świecie i zostały nazwane cichym zabójcą XXI wieku. Dramatyczny wzrost zachorowalności na serce, udar mózgu i chorobę cukrzycową w ostatnim stuleciu sprawił, że stała się ona epidemią i podstawowym problemem zdrowia publicznego, niekiedy określanym w kategoriach medycznych mianem zespołu kardiometabolicznego.
Choroba kardiometaboliczna jest kumulacją czynników ryzyka dla takich schorzeń jak udar mózgu, niewydolność serca, cukrzyca i choroby tętnic obwodowych. Powszechnie obserwuje się medyczną diagnozę wysokiego ciśnienia krwi, wysokiego poziomu cholesterolu, wysokiego poziomu cukru we krwi oraz otyłości. Łącznie u jednego pacjenta ten zestaw schorzeń stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia w przypadku zawału serca, udaru mózgu, cukrzycy, raka, choroby Alzheimera i wielu innych chorób przewlekłych.
Choroby te są wzajemnie powiązane, co zwiększa ryzyko wystąpienia zespołu kardiometabolicznego. Zjawiskiem leżącym u podstaw tych czynników ryzyka jest stan zapalny. Ogólnie rzecz biorąc, stan zapalny jest naturalnym systemem obronnym organizmu, który chroni go przed szkodami. Podczas stanu zapalnego organizm reaguje na wirusy, bakterie, uszkodzone komórki i inne substancje obce. Ostry stan zapalny jest dobrą rzeczą i oznaką zdrowej odpowiedzi immunologicznej. Jednak czynniki takie jak złe odżywianie, siedzący tryb życia, nadmiar komórek tłuszczowych, palenie tytoniu, toksyny i stres mogą prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego, odzwierciedlając nadczynność układu odpornościowego, w którym organizm stale reaguje komórkami obronnymi i hormonami, które prowadzą do uszkodzenia tkanek.
Zła wiadomość jest taka, że warunki rozwijają się bezgłośnie, ponieważ objawy nie pojawiają się aż do późniejszych etapów choroby. Innymi słowy, osoby mogą być chore i kumulować poważne szkody związane z tymi czynnikami ryzyka, nie wiedząc o tym - lub robiąc wszystko, aby temu zapobiec, aż może być za późno. W rzeczywistości, choroby przewlekłe, kalectwo i śmierć dotykają znaczną część populacji. Otyłość, jeśli często jest opisywana jako główny winowajca, a ostatnie dane pokazują, że prawie jedna trzecia ludności świata jest otyła lub ma nadwagę. Według dr Christophera Murraya, dyrektora Institute of Health Metrics and Evaluation, niezależnej światowej organizacji badawczej zajmującej się zdrowiem na Uniwersytecie w Waszyngtonie, "otyłość jest problemem dotykającym ludzi w każdym wieku i o różnych dochodach, wszędzie (i) w ciągu ostatnich trzech dekad, żaden kraj nie osiągnął sukcesu w zmniejszaniu wskaźników otyłości".
Dobra wiadomość jest taka, że ryzyku wystąpienia choroby kardiometabolicznej można zapobiec i leczyć. W raporcie wydanym przez Amerykańskie Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) w 2011 r. stwierdzono, że co najmniej jednej czwartej z 800 000 zgonów rocznie spowodowanych chorobami układu krążenia można by zapobiec, gdyby ludzie rzucili palenie, zmniejszyli spożycie cukru i soli, wyeliminowali tłuszcze trans, ćwiczyli i przyjęli zdrowy styl życia. Rzeczywiście, badania i wyniki programów pokazują, że znaczne ograniczenie ryzyka można osiągnąć jedynie poprzez proste zmiany stylu życia.
Podejmowanie skutecznej kontroli obejmuje również poznanie czynników ryzyka i sposobów ich łagodzenia, odpowiednie badania przesiewowe w celu zrozumienia stanu reakcji zapalnych w organizmie oraz właściwy program interwencji. Cichy stan zapalny i choroby przewlekłe mogą być aktualną rzeczywistością medyczną, ale wraz ze zmianami stylu życia i udanymi programami detoksykacji i regeneracji możliwe jest zdrowe starzenie się i długowieczność.
